MÙA PHƯỢNG VỸ

Bút ký : Nguyễn Phan Ngọc An

Năm nay vào mùa phượng nở, nhìn cánh phượng đỏ ối rơi vãi trên sân trường là lòng Hương buồn tê tái. Hơn 5 năm chung một mái trường, biết bao kỷ niệm thân thương cùng Thầy Cô cùng bạn hữu … vậy mà chỉ một tháng nữa thôi, Hương phải xa tất cả khung trời dấu yêu này để theo mẹ cha về một vùng đất mới, Vĩnh Long – Cha Hương vốn là sĩ quan tình báo QLVNCH nên không đồn trú hẳn một nơi nào mà lâu lắm là 5 hay 6 năm lại phải di chuyển chỗ ở, Hương là con gái duy nhứt nên dù hoàn cảnh nào Hương cũng phải bên cạnh mẹ cha nàng.

Hôm nay Hương buồn không đi học, nàng xin nghỉ một ngày ngồi viết trang “Lưu bút ngày xanh” dưới mái trường thân yêu CVT – Hương viết không sót một ai từ Thầy, Cô đến các bạn cùng học chung từ 5 năm qua, với hy vọng mang theo trong lòng những hình ảnh thân thương dù cuộc đời có đẩy đưa Hương phải rời xa mái trường mãi mãi !

Khi viết đến tên T. lòng Hương chùng xuống, một cảm giác mất mát vừa nhẹ nhàng thoáng qua, mỗi ngày T. vẫn nhìn nàng với cắp mắt thật khó hiểu, dịu dàng mà tha thiết, chân thành mà cuồng say. Hương hàng ngày khi bước vào lớp là cặp mắt kia đã bám chặt lấy nàng luôn như thế, 5 năm rồi cặp mắt ấy vẫn không thay đổi sắc diện, lặng im trong nồng nàn khó hiểu – Thường thường bạn học cùng lớp ít khi nào có chuyện tình cảm bởi phái nữ luôn xem các bạn trai học chung lớp như người em hoặc ngon hơn một chút là bạn học thôi, chả mấy ai nghĩ  gì xa xôi hơn thế được bởi các bạn ấy còn sữa lắm, nói thẳng là còn trẻ con trước mắt các nàng 15 hay 16 tuổi…

Ngoài trời từng đợt gió vi vu như hòa chung niềm xôn xao với Hương, con đường trước mặt buộc nàng phải suy tư, nàng không muốn xa nơi này, vùng đất hiền hòa mộc mạc nhưng đầy tình người từ ngoài xã hội đến trong mái trường, nơi này dễ yêu làm sao ấy… Nàng nhớ ngày cha được lệnh di chuyển về Tỉnh Phước Tuy làm việc Hương ngao ngán thở dài than buồn than không thích dù khi ấy Hương mới 11 tuổi, cái tuổi ngây thơ bé bỏng chả biết nhận thức một điều gì ! Hương có cái lý không thích vì Hương đang sống tại Sài Gòn một vùng phù hoa đô hội vui nhất Việt Nam – Cô bé đã phải theo mẹ cha bất đắc dĩ  nhưng không ngờ đến hôm nay cái thành phố Phước Tuy cây lành trái ngọt kia đã làm Hương say mê không muốn phải chia lìa …

Hương miên man nghĩ đến những kỷ niệm nào thật gắn bó trong 5 năm qua để viết trang “ Lưu bút ngày xanh” nhưng đành cắn bút ngồi tư lự – Viết về các Thầy các Cô đã ba trang rồi, những cá tính, những thương yêu trong cách dạy dỗ học sinh của các Thầy Cô đã ăn sâu trong tiềm thức, Hương cũng không quên ghi câu nói dí dỏm đầy ngợi khen của Thầy H. dành cho Hương khi nàng luôn đứng đầu môn vẽ và môn văn “ là xếp của văn chương là thiên đường của hội họa” Hương tưởng tượng vẽ ra trong đầu hình ảnh một nhà văn hoặc một nhà họa sĩ  tương lai như lời Thầy H. khen tặng mà sơ hãi ! Hai hình ảnh của nghèo nàn của lang thang cùng cực … Hương đã từng nghe từng thấy các nhà văn, nhà thơ, nhà họa sĩ  suốt một đời nghèo khó cơ hàn vì lý tưởng riêng mang, họa hoằn mới có vài người giàu có thành công do quá tài hoa, quá nổi tiếng mà thôi – Bởi vậy khi nào Thầy H. nhắc lại câu đó là y như Hương chẳng buồn nghe, chẳng thèm cười mà tư lự cho rằng Thầy triệt buộc mình vào con đường thê thảm !

Ngồi viết mãi mê mà trời tối lúc nào Hương cũng không hay, nàng ăn vội chén cơm cho cha mẹ vui rồi vào phòng nằm trăn trở một mình với những hoang mang tiếc nuối, nơi này dù là một tỉnh lẻ nhưng đầy thơ mộng, 5 năm cư ngụ miền đất hiền lành này nàng không dễ gì ra đi mà không lưu luyến, Phước Tuy là trung tâm điểm, bốn hướng xung quanh là bốn thành phố nổi tiếng, đi lên hướng Long Thành nơi vùng đất phì nhiêu về chôm chôm, măng cục, sầu riêng, dâu, bòn bon, mít tố nữ … Đi xuống hướng Long Hải thì hải sản một trời, Long Điền gạo lúa thênh thang, đi qua hướng Long Phước thì mít nghệ mít mật ngọt tận xương, qua hướng Vũng Tàu Cát Lỡ thì mãng cầu ta, nhãn hột tiêu ngút ngàn, Bình Giả thì chao ơi là bắp, đậu vô số kể, ấy là chưa nói đến thành phố du lịch Vũng Tàu với muôn ngàn thắng cảnh nên thơ, bãi biển dạt dào mơ mộng … Phước Tuy là trung tâm điểm thì còn nơi nào lý tưởng hơn, Hương nhớ tới mấy câu thơ dí dỏm của Vân Cư viết về xứ này, nàng đã thuộc lòng lúc nào không rõ, Hương biết rằng 5 năm qua Hương yêu thương nơi đây như yêu thương chính cuộc đời mình.

Khí hậu vùng này rất mát mẻ nhờ chung quanh là biển nên mùa hè tương đối dễ chịu hơn Sài Gòn oi bức, mùa đông thì chỉ lạnh se se, chỉ mặc một chiếc áo hơi dày là đủ ấm rồi, nói chung là khí hậu vùng này được thiên nhiên ưu đãi, nằm trong vùng cận xích đạo ảnh hưởng chung của khí hậu Nam Bộ, gió mùa nóng ẩm và ổn định quanh năm chỉ hơi khác với đồng bằng Nam Bộ là gần biển nên mát mẻ hơn – Một học giả Pháp, ông Etiene Aymonier cho rằng “ Bà Rịa” là cách phiên âm tiếng Việt của từ Khơme Pâreya, nhà khảo cổ học L. Malleret đã giải thích rõ rằng “ Bà Rịa” là sự Việt hóa từ Khơme, tên một cái hồ ở Long Điền, Bàu Rày ( Barei) có thể nay là Bàu Thành ở huyện Long Đất rồi được truyền khẩu thành Bà Rịa…Nhưng dân gian lại có một lưu truyền rằng “ Bà Rịa” là tên một phụ nữ quê ở Phú Yên theo gia đình vào Nam sinh sống từ năm 1688 và gia đình bà ngụ tại Tam An là Huyện Long Đất ngày nay – Năm 1697 Trưởng cơ Nguyễn Hữu Cảnh nhân dịp đi kinh lý phía Nam, khi đến vùng này gặp mưa to gió lớn, cầu và đường xá bị hư hỏng nặng nên đoàn kinh lý gặp nhiều trở ngại, Bà Rịa đã huy động dân chúng bỏ công sức và tiền bạc cùng nhau tu sửa đường xá để hỗ trợ đoàn kinh lý của Nguyễn Phước Chu – Cảm kích trước tấm lòng của bà, Chúa Nguyễn đã phong cho Bà Rịa Hàm Nghè danh dự. Đến năm 1759, bà qua đời, để lại 300 mẫu ruộng sung vào công điền và chia cho người nghèo. Hiện nay tại xã Tam An – Long Đất vẫn còn đền thờ và lăng mộ Bà Rịa cạnh đường 44 Hậu.

Hương cảm phục tấm lòng Bà Rịa nên chẳng muốn rời bỏ nơi này nhưng nào có được đâu, cha nàng đã nhận sự vụ lệnh tuần qua, nàng hy vọng 5 năm sau lại được trở về đây để sống êm đềm với người xưa cảnh cũ tuy rằng lúc đó Hương không còn cơ hội ngồi dưới mái trường CVT thân yêu mà có thể đã tay bế tay bồng dạn dày sương gió.

Sáng hôm sau Hương vào lớp học, cặp mắt kia hôm nay buồn lạ lùng nhìn nàng từng chập như rưng rưng… Rất nhiều cặp mắt nhìn nàng chia xẻ sự chia ly vì ai cũng biết Hương sẽ không còn gặp họ mùa tựu trường tới, Hương cảm xúc tình bằng hữu thâm giao nên âm thầm rơi lệ, T. đến bên cạnh chuyền cho Hương chiếc khăn tay lau nước mắt, Hương nhìn vào mắt T. cũng đang rưng rưng đôi dòng lệ … Suốt buổi Hương không học hành gì được, đầu óc như phiêu bạt mông mênh, may mà Thầy Cô hiểu được không kêu lên bảng chứng minh Hình Học hay Đại Số, những môn mà Hương dốt số 1, không hiểu sao Hương không thể thông minh được với những môn học quan trọng cho thi cử này, kỳ thi vừa qua Hương tưởng đã rớt nhưng may mắn những môn kia kéo lại nên Hương mới còn ngồi ghế nhà trường đến hôm nay chứ nếu hỏng thi chắc ba mẹ cho Hương đi buôn thúng bán bưng rồi còn gì mà mơ với mộng với phượng đỏ sân trường !

Hương đang cười một mình với ý nghĩ ngộ nghĩnh, sẽ có cặp mắt nào thèm tha thiết nhìn một cô gái buôn thúng bán bưng không nhỉ đừng nói gì đến giọt nước mắt rưng rưng bịn rịn phút chia xa ? Hương lầm lũi bước ra cổng trường, bên tai nàng tiếng Tâm gọi dựt ngược :

-           Làm gì mà đi nhanh thế ! Có người gởi bạn cái này đây, cầm đi.

Nói xong Tâm thảy vào tay Hương cuốn sách mỏng và đi nhanh ra ngoài cổng, Hương  dừng bước tò mò xem ai gửi cái gì, chính giữa cuốn sách là một bao thư màu hồng, Hương nghiệm trong bụng chắc là thư tình nên thư màu hồng đây, hay là …hay là …

Hương về đến nhà ngồi suy nghĩ, ba mẹ mà biết được có thư tình thì có chết đòn thôi, ngoài bao thư không đề tên người gửi, như vậy là của ai ? Phong thư thì dán kín, Hương nghĩ ngợi và cuối cùng quyết định ngày mai vào lớp sẽ đưa cho Cô Giáo Sư N. hiền lành nhất xem dùm..

Đã hai ngày sau khi đưa lá thư cho cô Giáo Sư N. hiền nhất và thương Hương nhất, cô dạy về môn Hội Họa và nữ công mà Hương lại giỏi nhất về nữ công và Hội Họa nên được cô đặc biệt thân thương như con gái của cô – Hương yên tâm coi như mọi chuyện đã xong và tốt đẹp, chắc thư thăm hỏi thường thôi không có gì quan trọng. Bỗng nhiên giờ học sáng nay có nhiều tiếng xầm xì là ông Hiệu Trưởng đến lớp, Ông Hiệu Trưởng rất nghiêm khắc và ít khi đến lớp nên mọi người đều hồi hộp lo sợ với tin giật gân này.

Tất cả học sinh đứng lên nghiêm chào khi ông Hiệu Trưởng bước vào lớp, sắc mặt ông bình thản, trên tay ông một phong bì màu hồng, Hương giật thót người… Chuyện gì đây, Hương cố tạo vẻ bình tỉnh nhưng trong tim đã đánh thình thịch rồi, ông dõng dạc :

-           Tôi đến bất ngờ hôm nay là vì lá thư này, mời em H. lên đây… Hương run cả người, mặt tái mét đi lên bục gỗ, Ông Hiệu Trưởng tiếp :

-           Mời hai em Tâm và T. lên đây – Một người làm trung gian, một người làm chánh phạm. Trường học này không cho phép các em thư từ yêu thương khi tuổi còn đang cắp sách đến trường, nói xong ông đọc nguyên văn lá thư , Hương chết điếng khi rõ ra đây là một lá thư tỏ tình của T. với những lời lẽ yêu thương hò hẹn trước lúc xa nhau. T. cúi gầm mặt xuống đất, nét xấu hổ lẫn bực tức hiện rõ trên đôi mắt ngày nào hiền dịu dễ thương… T. ơi, tha lỗi cho Hương, một ngàn lần tha lỗi cho tôi, tôi thật tâm không muốn điều này đâu, không hiểu tại sao cô giáo lại làm thế ?

-           Kẻ trung gian tòng phạm lãnh phần phạt cảnh cáo, kẻ chánh phạm đuổi học – Ông Hiệu Trưởng nói xong bước thẳng ra khỏi lớp, một phút sau Bà Giám Thị bước vào mời T. ra khỏi lớp – T. lặng lẽ thu dọn sách vỡ nét mặt buồn vô hạn nhìn Hương như từ giã, như oán trách không lời. Buổi học đã trở thành buổi tiễn đưa mà Hương tự thấy mình là tội phạm tàn nhẫn bất nhân vô nhân đạo…

Hơn ba mươi năm rồi T. nhỉ, mỗi cuộc đời là một vòng quay xuôi chiều hay nghịch lý đều do con tạo mà ra, tôi chưa một lần gặp lại T. nhưng vẫn mong T. quên đi chuyện cũ và tha lỗi cho tôi… Mùa phượng vỹ năm nào vẫn còn trong ký ức thời gian chưa hề phôi pha, mái trường CVT thân yêu đã được hồi sinh nơi xứ lạ, một công sức cao quý của một số cựu học sinh CVT đã nhớ cội nhớ nguồn vun trồng nở hoa nơi đất khách. Bây giờ hàng năm đều có những buổi họp mặt quý Thầy Cô và quý cựu học sinh CVT, ai còn thì vui mừng tao ngộ, ai mất thì phúng điếu lễ nghi đầy đủ tươm tất báo chí truyền thông đăng tải, hằng năm vẫn thực hiện cuốn báo Xuân CVT với bài vỡ phong phú của Thầy Cô và học sinh cũ, nay có nhiều người đã thành công ngoài sức tưởng tượng của mọi người, một hãnh diện cho mái trường CVT Phước Tuy.

Mùa xuân tha hương lại về trên những mái tóc hoa râm, niềm vui còn đọng lại chắt chiu trên những nụ cười héo hắt bởi tàn phá của thời gian, Hương gặp lại Thầy Cô bạn cũ lòng mừng khôn xiết… Nào hoa khôi Nguyễn Thúy Hoàng, nào hoa khôi Lê thị Thiệp, nào hoa khôi Ngọc Nga, Lê Thị Hạnh … bây giờ dung nhan xưa gửi cánh chim trời, kẻ còn trong nước cũng tang thương, kẻ tha hương cũng cơ cầu điên đảo, nhìn nhau mà tiếc nhớ thuở xuân hồng còn đâu nữa ! Hương thương các chị mà thương cho chính bản thân mình, cuộc đời ngắn ngủi phù du, mới ngày nào phơi phới tuổi xuân, nay tuổi đời chồng chất, người nào trẻ nhất cũng tròm trèm 5 bó hoa niên, ba chục mùa xuân lưu lạc, niềm thương nhớ quê hương nguồn cội dạt dào trong mỗi con tim người dân Việt, mỗi mùa xuân là mất thêm một tuổi đời …

BA CHỤC MÙA XUÂN

Lại một mùa xuân đến nữa rồi

Bên hiên xào xạc lá vàng rơi

Nghe mềm nhung nhớ trời quê mẹ

Ba chục xuân trôi giạt xứ người …

Chẳng thấy hoa mai chẳng thấy đào

Đâu câu đối đỏ gốc nêu tươi

Để treo câu đố trên cành lá

Mừng đón giao thừa pháo nổ vui

Chỉ một mùa xuân lạ đất trời

Đã nghe tan tác giọt sầu rơi

Tưởng như biển cả khô dòng nước

Và lối về xưa … dở khóc cười

Ba chục giao thừa chẳng khói hương

Tấc lòng câm lặng với đau thương

Quê cha đất mẹ không cư ngụ

Làm kiếp phong trần sống tựa nương

Chẳng biết bao giờ trọn ước mơ

Hoa lòng nở rộ những dòng thơ

Cho cha cho mẹ không buồn tủi

Được nén hương thơm phủ nấm mồ

Nghĩ đến mà đau dân tộc tôi

Điêu linh tang tóc lệ đầy vơi

Ai đem xương trắng phơi thành núi

Máu đỏ thành sông hận ngút trời

Lưu xứ lòng đau nhớ cố hương

Mỗi mùa xuân thức trắng canh trường

Kể sao cho xiết thân tầm gửi

Đất khách trời quê mãi vấn vương …

Trường Trung Học Châu Văn Tiếp sáng lập tại tỉnh Phước Tuy từ năm 1956, qua nhiều giai đoạn thăng trầm Trường vẫn tồn tại với thời gian. Hiện nay trường CVT vẫn còn đó nhưng đã bị đổi tên, Hương sẽ về thăm lại trường xưa, gặp lại một số bạn cũ nửa thương nửa ngậm ngùi… Mong một ngày không xa chúng ta được quây quần bên mái trường xưa, kể nhau nghe những đoạn trường lưu xứ. Và “ Sẽ có một ngày” :

Sẽ có một ngày

Sẽ có một ngày ta trở lại

Núi sông hùng vĩ mượt màu xanh

Giòng thác reo vui mừng khách lạ

Muôn hoa đua nở rộ trên cành…

Sẽ có một ngày tay xiết tay

Mừng mừng, tủi tủi rượu thơ say

Tàn đêm thức trắng niềm tâm sự

Thân phận ly hương…những tháng ngày

Sẽ có một ngày ta với ta

Đồi cao vang dậy khúc hoan ca

Chim muông cầm thú cùng vui hót

Chào đón mùa xuân đẹp thái hòa…

Sẽ có một ngày bao chiến binh

Trở về đất mẹ giữa bình minh

Thuyền xưa bến cũ dang tay đợi

Lệ đá rưng rưng…khóc chuyện tình !

Chuyện tình của những kẻ ly hương

Quên mất mùa xuân chốn dặm trường

Bỏ ngỏ tim hồng nơi xứ lạnh

Nhìn nhau bỡ ngỡ tóc pha sương !

Sẽ có một ngày con của mẹ

Tìm về dòng máu chảy trong tim

Thiết tha nguồn cội bao ngăn cách

Dựng lại non sông kiến thái bình…

Hương chải lại mái tóc đã lấm tấm bạc mà chua chát trong lòng, trải qua bao khốn khó của cuộc đời, trải qua bao dâu bể tang thương của chiến tranh thảm họa, Hương vẫn còn giữ vẹn trong tim bao kỷ niệm của mái trường thân yêu cũ, Hương sẽ về thăm lại trường xưa vào dịp xuân 2010, nơi đó sẽ cho Hương sống lại những ngày thơ ấu cũ mà niềm ước mơ nhìn lại mái trường xưa cứ rào rạt mãi trong lòng như thuở mười lăm…

Xin một lần

Xin một lần về thăm quê mẹ

Để ngắm mùa xuân mai nở hoa

Rừng khoác lộc non khoe sắc thắm

Đàn chim chào đón…khách phương xa

Hương khói thân thương làm ấm lại

Bao nhiêu kỷ niệm tháng ngày trôi

Hỡi ơi dáng mẹ còn đâu nữa ?

Và bóng cha yêu lẫn khuất rồi !

Xin một lần về thăm quê mẹ

Có lẽ bạn bè cũng ngóng trông

Chân ruộng nhà ai, vừa mới vỡ

Mùi hương đất cũ…vẫn thơm nồng…

Ôi ! Đất quê hương sao dịu ngọt

Đậm đà tình nghĩa với non sông

Luống cày ngan ngát thơm mùi rạ

Sóng lúa vờn xa trải ngập đồng.

Xin một lần về thăm quê mẹ

Thăm lại trường xưa thuở ấu thơ

Lối cũ cây bàng vừa rụng lá

Hàng me cổ thụ đứng…chơ vơ

Thầy, Cô bè bạn giờ xiêu lạc

Sân xưa còn lại…dấu rêu mờ

Lần dỡ từng trang trong ký ức

Hỏi ai còn lại dấu chân xưa ?

Dẫu biết thời gian vùi kỷ niệm

Đâu đây còn thoảng chút hương thừa…

Xin một lần về thăm quê mẹ

Thắp nén hương thơm tưởng bạn hiền

Một thuở xông pha vào gió bụi

Để rồi…nằm xuống với quê hương !

Màu cỏ rêu xanh vì Tổ Quốc

Tự Do anh đã chọn con đường

Dù kẻ đi xa hay ở lại

Vẫn còn ngưỡng vọng với yêu thương

Thôi nhé ! Anh về cùng đất mẹ

Trăm năm tình ủ…mộng sa trường…

           

NPNA